Sandberg@Mediapark
menu

Artificial Imagination

Hoe verbeelding onze toekomst kan redden

Deze editie van de masterclass staat in het teken van alternatieve toekomstscenario’s. De nadruk ligt op het belang van de utopische verbeelding en speculatieve fictie om de digitale dystopieën die ons voorstellingsvermogen domineren te overstijgen, en een toekomst te schetsen waarin we ook daadwerkelijk willen leven.

We zoeken naar alternatieven voor de bevooroordeelde algoritmes, disproportionele verdienmodellen en disruptieve opschaling. Naar uitwijkmogelijkheden voor het techno-kapitalisme van Silicon Valley en de Chinese datadictatuur. Naar scenario’s die ruimte bieden aan andere waarden en wereldbeelden en waarin de toekomst vanuit meerdere perspectieven wordt belicht.

Save the date:
Presentatie 21 juni 2019
@ Beeld & Geluid Hilversum

  •  Bio's
  •  Lijst
  •  Samenwerkingen

De deelnemers aan de masterclass

James Bryan Graves

James Bryan Graves is informaticus, organisator en docent Coding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag. In de Verenigde Staten werkte hij voor diverse techreuzen en -startups totdat hij in 2009 naar Nederland verhuisde. In Amsterdam richtte hij vervolgens Hackers & Founders op, een community voor ondernemers en programmeurs die ook een eigen co-working ruimte uitbaat. In 2013 was hij medeoprichter van Hackers & Designers, een non-profitorganisatie die zich richt op het samenbrengen van technologie, kunst en design.

Rebekka Fries

Rebekka Fries is ontwerper. Zij onderzoekt de manier waarop het politieke debat, social media en massamedia bijdragen aan hedendaagse stereotypen en stigmatisering. Ze is met name geïnteresseerd in de manier waarop minderheden worden voorgesteld. Door middel van multimediaprojecten maakt zij dit krachtenspel zichtbaar. In het project Did not take place manipuleerde zij bijvoorbeeld de interface van een iPhone. Hierdoor werden persoonlijke berichten gecombineerd met fictieve conflictgerelateerde nieuwsitems. Zo werd de smartphone, het meest geliefde medium, gebruikt om de overtuigingen en het wereldbeeld van de gebruiker op de proef te stellen.

Bogomir Doringer

Bogomir Doringer is kunstenaar en curator. Hij studeerde sociologie in Belgrado, behaalde zijn bachelor aan de Gerrit Rietveld Academie en zijn master aan de Nederlandse Filmacademie. Hij is nu bezig met zijn PhD Artistic Research aan de Universität für angewandte Kunst Wien; in zijn onderzoeksproject ‘I Dance Alone’ staat de collectieve en individuele dynamiek van de hedendaagse clubcultuur centraal. Onlangs organiseerde hij het programma Body in Revolt voor ADE Playground, in samenwerking met ICK. In 2019 stelt hij de tentoonstelling Dance of Urgency samen, waarin hij dance voorstelt als motor voor sociaal-politieke veranderingen. Zijn ideeën zijn ook vertaald in het Rave Diplomacy-programma van de Stadt Nach Acht-conferentie in Berlijn.

Mirte van Duppen

Mirte van Duppen is beeldend kunstenaar. In 2015 studeerde ze af aan de master Graphic Design van het Sandberg Instituut in Amsterdam, na het volgen van een bacheloropleiding Design aan ArtEZ in Arnhem. In haar werk staat de interactie van de mens met zijn (stedelijke) omgeving centraal. Door met mensen te praten over hun ideeën, gevoelens, gebruiken en gedragingen ontstaat er een persoonlijk portret van een plek. Op een intuïtieve en precieze manier legt ze de landschappen vast in vrijwel stilstaande, fotografische filmbeelden. Van Duppen ziet haar werk als een beeldregistratie van een tijdsperiode.

Mirka Duijn

Mirka Duijn is film- en mediamaker. Als jonge maker kwam ze bij VPRO Digitaal / 3voor12 terecht; dit werd haar leerschool wat digitale media betreft. Sindsdien legt ze zich toe op documentaires, fictiefilms, interactieve- en radioprojecten. Momenteel werkt zij aan een documentaire over een stadje in China dat zich sinds 2002, om zo veel mogelijk toeristen te trekken, opwerpt als de fictieve plek Shangri-La: het paradijs. Mirka graaft door diverse lagen van feit en fictie om zo de dynamiek achter deze succesvolle propagandacampagne bloot te leggen. Het blijkt fake news avant la lettre, met onze vakantiefoto in de hoofdrol.

Niki Padidar

Niki Padidar is regisseur. Ze maakt verhalen voor alle leeftijden, maar is gespecialiseerd in jeugd.
Ze bedenkt en ontwikkelt nieuwe concepten, schrijft, bemoeit zich met de vormgeving en verzorgt lezingen en workshops. Haar film Ninnoc, over een meisje dat zich niet wil aanpassen aan haar omgeving, werd op IDFA 2015 uitgeroepen tot beste jeugddocumentaire en won verschillende andere prijzen. Ze schreef ook het boek Dokter Corrie geeft antwoord: humorvolle seksuele voorlichting voor kinderen en andere mensen. Momenteel houdt ze zich bezig met een nieuwe documentaire voor de VPRO.

Vera van de Seyp

Vera van de Seyp is ontwerper en creative coder. Momenteel rondt ze haar masteropleiding Media Technology aan de Universiteit Leiden af. In haar werk onderzoekt zij nieuwe technologieën, digitale hulpmiddelen en onontgonnen mediagebieden waarvan de grenzen nog gedefinieerd moeten worden. Haar ontwerpproces is door onderzoek gedreven en komt tot stand in samenwerking met professionals uit andere domeinen. Haar projecten variëren van speelse websites tot data-gebaseerde installaties, van voortdurend veranderende lettertypen tot kritische browserextensies, van een lege plattegrond tot een tool die nieuwe nationale vlaggen genereert.

Yannick Gregoire

Yannick Gregoire is interaction designer. Hij is een echte ontwerpende programmeur of een programmerende ontwerper. Hij leerde zichzelf programmeren op jonge leeftijd en raakte nooit uitgeleerd. Na het afronden van de opleiding Multimedia Design werkte hij onder andere bij reclamebureau De Franse Kamer en ontwikkelde hij digitale producten voor klanten als Mitsubishi, Heineken, festival Over het IJ, Grachtenfestival en UTZ. Op dit moment is hij werkzaam als front-end ontwikkelaar bij de VPRO, waar hij digitale producten maakt.

Sjoerd ter Borg

Sjoerd ter Borg is ontwerper. Hij studeerde Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en volgde een master aan het Sandberg Instituut. In zijn praktijk reflecteert hij op het verleden, heden en de toekomst van steden. Door middel van vormgeving, technologie en fictie legt hij ogenschijnlijk verborgen lagen in het stedelijk weefsel bloot en maakt hij vergeten geschiedenissen, maatschappelijke ontwikkelingen of alternatieve werkelijkheden zichtbaar. In zijn design research project ‘Aesthetics of Exclusion’ onderzoekt hij hoe computer vision software en machine learning gebruikt kunnen worden om stadsveranderingen zoals gentrificatie te herkennen aan de hand van Street View-archieven.

Mark Minkjan

Mark Minkjan is stadsgeograaf en architectuurcriticus. Hij schrijft over architectuur en de stad als sociaal-politiek ontwerp; zijn werk is onder meer gepubliceerd in The Guardian, VICE en The Architectural Review. Mark is hoofdredacteur van Failed Architecture en maker van de Failed Architecture Podcast. Als lid van het collectief Non-fiction verricht hij onderzoek en produceert hij tentoonstellingen, radioprogramma’s en culturele programmering rond kunst, erfgoed en ruimtelijke politiek. Hij geeft ook les aan de Gerrit Rietveld Academie en de Academie van Bouwkunst in Amsterdam.

Simone C. Niquille

Simone C. Niquille is ontwerper en onderzoeker. Binnen haar praktijk Technoflesh staat de digitalisering van het menselijk lichaam centraal; zij onderzoekt thema’s als persoonlijke (bio)data en de representatie van het lichaam in de virtuele ruimte. Ze doceert Design Research aan ArtEZ Arnhem en is Chief Information Officer bij de Design Academy Eindhoven. In 2016 nam zij deel aan het fellowship-programma van Het Nieuwe Instituut en ontving zij een beurs van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Zij leverde tevens een bijdrage aan het Nederlandse paviljoen op de Architectuurbiënnale van Venetië in 2018.

Laura Stek

Laura Stek is radio- en documentairemaker. Voor OVT (VPRO) maakt ze radiodocumentaires over actuele onderwerpen met historische wortels. In 2014 startte ze samen met Tjitske Mussche de podcast Ongesigneerd, over de schoonheid van onopvallend design. Ze experimenteert ook met nieuwe vormen van storytelling. Samen met Sanne Rovers maakte ze Een luisterend oor: een korte animatiefilm en een reizende installatie op basis van telefoongesprekken met eenzame ouderen. Daarnaast werkte ze mee aan verschillende webdocumentaires als The Imperial Courts Project, De Migrant en De Asielzoekmachine. De webdoc De laatste dagen van Standing Rock regisseerde ze zelf. Haar eerste documentairefilm Gioia (Witfilm/ Teledoc Campus) is op Cinedans 2019 in première gegaan en wordt in de loop van 2019 uitgezonden.

Steye Hallema

Steye Hallema is ontwerper van verhalen waarin het publiek steevast een belangrijke rol toebedeeld krijgt. Hierbij maakt hij gebruik van zijn kennis van beeldende kunst, muziek, theater, computeranimatie en technologie. Hij was een van de oprichters van multimedia theatergroep PIPS:lab, hij was als creative betrokken bij het VPRO Medialab in Eindhoven en werkte als freelance regisseur voor de door Disney gesteunde VR-start-up Jaunt. Als Creative Director van WildVreemd initieert en realiseert hij innovatieve projecten zoals het Smartphone Orchestra, waarbij de telefoons van het publiek de instrumenten vormen.

Wiesje Kuijpers

Wiesje Kuijpers is televisiemaker, documentaire researcher en journalist. Haar werk bevindt zich op het raakvlak van onderzoeksjournalistiek en documentaire televisie. De programma’s waar zij aan meewerkt gaan vaak over wetenschap, maar net zo vaak over recente geschiedenis of over maatschappelijke veranderingen. Zo trad ze in de voetsporen van historische ontdekkingsreizigers voor het met een Nipkowschijf bekroonde O’Hanlons helden (VPRO), dook ze in de schimmige wereld achter Instagram voor de documentaire #Followme (VPRO) en haalde ze niet eerder vertelde oorlogsverhalen boven water voor Het Was Oorlog (Omroep Max). Achter elk programma schuilt de vraag ‘Wat zegt dit over ons mensen?’

Cyril Snijders

Cyril Snijders schreef op zijn dertiende een uitgebreid opstel over zijn toekomstige leven als hardcore Greenpeace-activist. Actievoerder werd hij uiteindelijk niet, wel schrijvend journalist en wereldverbeteraar. Na werk voor landelijke kranten kwam hij terecht in de online journalistiek. Via de NOS en BNNVARA belandde hij bij KRO-NCRV, waar hij sinds drie jaar online conceptontwikkelaar is. Hij creëerde daar onder meer het VR-project De Verwarde Man, een aantal 360°-producties, een interactief kinderverhaal voor smart speakers en een chatbot voor Eva Jinek.

Nienke Huitenga

Nienke Huitenga is immersive producer. Zij legt zich toe op mediastrategie, digitale concepten en immersive experiences. In 2013 was ze medeoprichter van Hackastory, platform voor innovatieve journalistiek. Daarnaast werkte ze aan transmediale verhalen zoals Human Birdwings en The Modular Body, die een miljoenenpubliek bereikten. In 2016 ontving The Modular Body het eerste Gouden Kalf in de categorie ‘beste interactive’. Momenteel ontwikkelt ze ROZSYPNE, een interactief VR-verhaal over een oude dame die het dagelijks leven in het Oost-Oekraïense oorlogsgebied probeert vol te houden, met de MH17-ramp voor haar deur.

De deelnemers aan de masterclass

James Bryan Graves

Rebekka Fries

Bogomir Doringer

Mirte van Duppen

Mirka Duijn

Niki Padidar

Vera van de Seyp

Yannick Gregoire

Sjoerd ter Borg

Mark Minkjan

Simone C. Niquille

Laura Stek

Steye Hallema

Wiesje Kuijpers

Cyril Snijders

Nienke Huitenga

Samenwerking in de masterclass

Niki Padidar

Niki Padidar is regisseur. Ze maakt verhalen voor alle leeftijden, maar is gespecialiseerd in jeugd.
Ze bedenkt en ontwikkelt nieuwe concepten, schrijft, bemoeit zich met de vormgeving en verzorgt lezingen en workshops. Haar film Ninnoc, over een meisje dat zich niet wil aanpassen aan haar omgeving, werd op IDFA 2015 uitgeroepen tot beste jeugddocumentaire en won verschillende andere prijzen. Ze schreef ook het boek Dokter Corrie geeft antwoord: humorvolle seksuele voorlichting voor kinderen en andere mensen. Momenteel houdt ze zich bezig met een nieuwe documentaire voor de VPRO.

Physical

‘Het lijf is ofwel een varken dat permanent moet worden gevoederd met vetten en suikers,’ schreef Nelleke Noordervliet, ‘ofwel een afgetrainde hazewind die met een uitgekiend en kostbaar dieet tot grote prestaties wordt gedreven. De obsessie met het lichaam neemt in de westerse wereld absurde vormen aan. Deze obsessie gaat niet over gezondheid, maar over het ego, over status, competitie, succes. Het is het bezweren van levensangst.’ Physical is een mixed media project met het lichaam als uitgangspunt. Aan de hand van verschillende lichaamsdelen vertellen de makers verhalen over onszelf en ons lichaam – zowel groot als klein, persoonlijk als cultureel-historisch, visueel als tekstueel, fictief als documentair.

Laura Stek

Laura Stek is radio- en documentairemaker. Voor OVT (VPRO) maakt ze radiodocumentaires over actuele onderwerpen met historische wortels. In 2014 startte ze samen met Tjitske Mussche de podcast Ongesigneerd, over de schoonheid van onopvallend design. Ze experimenteert ook met nieuwe vormen van storytelling. Samen met Sanne Rovers maakte ze Een luisterend oor: een korte animatiefilm en een reizende installatie op basis van telefoongesprekken met eenzame ouderen. Daarnaast werkte ze mee aan verschillende webdocumentaires als The Imperial Courts Project, De Migrant en De Asielzoekmachine. De webdoc De laatste dagen van Standing Rock regisseerde ze zelf. Haar eerste documentairefilm Gioia (Witfilm/ Teledoc Campus) is op Cinedans 2019 in première gegaan en wordt in de loop van 2019 uitgezonden.

Wiesje Kuijpers

Wiesje Kuijpers is televisiemaker, documentaire researcher en journalist. Haar werk bevindt zich op het raakvlak van onderzoeksjournalistiek en documentaire televisie. De programma’s waar zij aan meewerkt gaan vaak over wetenschap, maar net zo vaak over recente geschiedenis of over maatschappelijke veranderingen. Zo trad ze in de voetsporen van historische ontdekkingsreizigers voor het met een Nipkowschijf bekroonde O’Hanlons helden (VPRO), dook ze in de schimmige wereld achter Instagram voor de documentaire #Followme (VPRO) en haalde ze niet eerder vertelde oorlogsverhalen boven water voor Het Was Oorlog (Omroep Max). Achter elk programma schuilt de vraag ‘Wat zegt dit over ons mensen?’

The Future Factory

Zonder de dood zouden we niet archiveren, wist de Franse filosoof Derrida. De mens wil namelijk over zijn graf heen regeren. Archieven bepalen (of manipuleren) hoe er in de toekomst naar het nu gekeken zal worden. Wie maakt die keuzes, hoe, en met welke doelstelling? The Future Factory – een webdocumentaire en interactieve site – volgt archivarissen over de hele wereld en toont de afwegingen die zij maken rond het ‘jongste’ object of item dat ze archiveren. Daarmee wordt inzichtelijk hoe het heden geschiedenis wordt en hoe verschillend er wordt gedacht over erfgoed, geschiedschrijving, identiteit en de angst om vergeten te worden.

Mark Minkjan

Mark Minkjan is stadsgeograaf en architectuurcriticus. Hij schrijft over architectuur en de stad als sociaal-politiek ontwerp; zijn werk is onder meer gepubliceerd in The Guardian, VICE en The Architectural Review. Mark is hoofdredacteur van Failed Architecture en maker van de Failed Architecture Podcast. Als lid van het collectief Non-fiction verricht hij onderzoek en produceert hij tentoonstellingen, radioprogramma’s en culturele programmering rond kunst, erfgoed en ruimtelijke politiek. Hij geeft ook les aan de Gerrit Rietveld Academie en de Academie van Bouwkunst in Amsterdam.

Steye Hallema

Steye Hallema is ontwerper van verhalen waarin het publiek steevast een belangrijke rol toebedeeld krijgt. Hierbij maakt hij gebruik van zijn kennis van beeldende kunst, muziek, theater, computeranimatie en technologie. Hij was een van de oprichters van multimedia theatergroep PIPS:lab, hij was als creative betrokken bij het VPRO Medialab in Eindhoven en werkte als freelance regisseur voor de door Disney gesteunde VR-start-up Jaunt. Als Creative Director van WildVreemd initieert en realiseert hij innovatieve projecten zoals het Smartphone Orchestra, waarbij de telefoons van het publiek de instrumenten vormen.

Data-driven LARPing

Data-Driven LARPing is een project waarin verhalen worden verteld met het publiek in plaats van aan het publiek. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de dynamiek van Live Action Role Playing (LARPing), een interactieve spelvorm waarbij tientallen tot honderden spelers tegelijk invulling en richting geven aan een verhaal. Data-Driven LARPing voegt daar een magisch ingrediënt aan toe: persoonlijke data. De smartphones van de toeschouwers worden benut om met elke deelnemer afzonderlijk te communiceren en gerichte vragen te stellen over ieders persoonlijkheid, verlangens en eigenaardigheden. Deze informatie wordt met behulp van algoritmen omgezet naar opdrachten en mogelijke verhaallijnen, om zo een hoogstpersoonlijke en betrokken ervaring voor alle deelnemers te realiseren.

James Bryan Graves

James Bryan Graves is informaticus, organisator en docent Coding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag. In de Verenigde Staten werkte hij voor diverse techreuzen en -startups totdat hij in 2009 naar Nederland verhuisde. In Amsterdam richtte hij vervolgens Hackers & Founders op, een community voor ondernemers en programmeurs die ook een eigen co-working ruimte uitbaat. In 2013 was hij medeoprichter van Hackers & Designers, een non-profitorganisatie die zich richt op het samenbrengen van technologie, kunst en design.

Consensus algoritme

We leven in een wereld waarin de veelheid aan verschillende visies op morgen zich rap vermenigvuldigt. Ons vermogen om ideeën te stroomlijnen en tot overeenstemming te komen staat echter onder enorme druk. De makers van het Consensus algoritme zijn gefascineerd door de Occupy-beweging, de Gele Hesjes en klimaatspijbelaars. Wat hebben deze bewegingen met elkaar gemeen? Ze verkondigen weliswaar gepassioneerd welke dingen ze willen stoppen, maar komen niet gemakkelijk (intern) tot eensgezinde standpunten over wat gedaan moet worden om vooruitgang te boeken. Het Consensus algoritme is ontwikkeld als tool die ons helpt overeenstemming te bereiken in slepende besluitvormingstrajecten en discussies over de nabije toekomst.

Nienke Huitenga

Nienke Huitenga is immersive producer. Zij legt zich toe op mediastrategie, digitale concepten en immersive experiences. In 2013 was ze medeoprichter van Hackastory, platform voor innovatieve journalistiek. Daarnaast werkte ze aan transmediale verhalen zoals Human Birdwings en The Modular Body, die een miljoenenpubliek bereikten. In 2016 ontving The Modular Body het eerste Gouden Kalf in de categorie ‘beste interactive’. Momenteel ontwikkelt ze ROZSYPNE, een interactief VR-verhaal over een oude dame die het dagelijks leven in het Oost-Oekraïense oorlogsgebied probeert vol te houden, met de MH17-ramp voor haar deur.

Simone C. Niquille

Simone C. Niquille is ontwerper en onderzoeker. Binnen haar praktijk Technoflesh staat de digitalisering van het menselijk lichaam centraal; zij onderzoekt thema’s als persoonlijke (bio)data en de representatie van het lichaam in de virtuele ruimte. Ze doceert Design Research aan ArtEZ Arnhem en is Chief Information Officer bij de Design Academy Eindhoven. In 2016 nam zij deel aan het fellowship-programma van Het Nieuwe Instituut en ontving zij een beurs van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Zij leverde tevens een bijdrage aan het Nederlandse paviljoen op de Architectuurbiënnale van Venetië in 2018.

BLOOM – De politiek van CGI


Wist je dat ruim 75% van de interieurfoto’s in de Ikea-catalogus bestaat uit Computer Generated Imagery (CGI)? Deze door de computer vervaardigde beelden, op basis van synthetische modellen en geavanceerde 3D-software, zijn zo fotorealistisch dat ze niet meer van ‘echt’ te onderscheiden zijn. Om dergelijke hoogwaardige digitale afbeeldingen en animaties te realiseren zijn enorme hoeveelheden rekenkracht en/of tijd benodigd. Wie daar zelf niet over beschikt, moet diep in de buidel tasten om gebruik te maken van de computersystemen van zogenaamde ‘render farms’. De ontwikkeling van CGI blijft noodgedwongen beperkt tot kapitaalkrachtige partijen. BLOOM stelt een alternatief voor: gedecentraliseerde ‘render farms’ die de ongebruikte rekenkracht van allerhande apparaten benutten door deze te clusteren en toegankelijk te maken. Zo wordt het voor een breed publiek mogelijk om zélf visuele verhalen te vertellen.

Yannick Gregoire

Yannick Gregoire is interaction designer. Hij is een echte ontwerpende programmeur of een programmerende ontwerper. Hij leerde zichzelf programmeren op jonge leeftijd en raakte nooit uitgeleerd. Na het afronden van de opleiding Multimedia Design werkte hij onder andere bij reclamebureau De Franse Kamer en ontwikkelde hij digitale producten voor klanten als Mitsubishi, Heineken, festival Over het IJ, Grachtenfestival en UTZ. Op dit moment is hij werkzaam als front-end ontwikkelaar bij de VPRO, waar hij digitale producten maakt.

Rebekka Fries

Rebekka Fries is ontwerper. Zij onderzoekt de manier waarop het politieke debat, social media en massamedia bijdragen aan hedendaagse stereotypen en stigmatisering. Ze is met name geïnteresseerd in de manier waarop minderheden worden voorgesteld. Door middel van multimediaprojecten maakt zij dit krachtenspel zichtbaar. In het project Did not take place manipuleerde zij bijvoorbeeld de interface van een iPhone. Hierdoor werden persoonlijke berichten gecombineerd met fictieve conflictgerelateerde nieuwsitems. Zo werd de smartphone, het meest geliefde medium, gebruikt om de overtuigingen en het wereldbeeld van de gebruiker op de proef te stellen.

De politiek van ons welzijn

De helft van de Nederlanders gebruikt één of meerdere gezondheidsapps. Hoe verantwoord is dat werkelijk? In 2016 introduceerde zorgverzekeraar Menzis bijvoorbeeld de applicatie SamenGezond. Verzekerden die zich hiervoor aanmelden, worden aan de hand van leefstijl, lichamelijke en mentale gezondheid gemonitord. Zij worden gemotiveerd om gezonde keuzes te maken en door middel van activiteiten hun ‘fitscore’ te verhogen. Ook krijgen zij een ‘passende’ verzekering aangeboden. Dit project haakt aan bij deze tendens. Door middel van de applicatie IkbenGezond, die door de gelijknamige zorgverzekering wordt aangeboden, laten deelnemers gedurende vijf dagen hun gezondheid monitoren om hun zorgpremie te bepalen. De vraag is echter welke definitie van ‘gezond’ hier eigenlijk gehanteerd wordt. En: wat is jouw gezondheid waard?

Mirka Duijn

Mirka Duijn is film- en mediamaker. Als jonge maker kwam ze bij VPRO Digitaal / 3voor12 terecht; dit werd haar leerschool wat digitale media betreft. Sindsdien legt ze zich toe op documentaires, fictiefilms, interactieve- en radioprojecten. Momenteel werkt zij aan een documentaire over een stadje in China dat zich sinds 2002, om zo veel mogelijk toeristen te trekken, opwerpt als de fictieve plek Shangri-La: het paradijs. Mirka graaft door diverse lagen van feit en fictie om zo de dynamiek achter deze succesvolle propagandacampagne bloot te leggen. Het blijkt fake news avant la lettre, met onze vakantiefoto in de hoofdrol.

Wees gerust, we worden allemaal gelukkig!

Is onze vrije tijd nog wel zo vrij? Alles in onze samenleving is gericht op prestatie en efficiëntie. Ook als het gaat om vrije tijd, want dat is een kostbaar goed. Vrije tijd moet daarom optimaal leuk, optimaal ontspannen zijn; de vrijetijdseconomie springt hier gretig op in. In de essayistische documentaire Wees gerust, we worden allemaal gelukkig! worden onze ideeën over vrije tijd onder de loep genomen. Wat betekent vrije tijd eigenlijk? Hoe verhoudt het zich tot werk? En wat zouden alternatieven kunnen zijn?

Mirte van Duppen

Mirte van Duppen is beeldend kunstenaar. In 2015 studeerde ze af aan de master Graphic Design van het Sandberg Instituut in Amsterdam, na het volgen van een bacheloropleiding Design aan ArtEZ in Arnhem. In haar werk staat de interactie van de mens met zijn (stedelijke) omgeving centraal. Door met mensen te praten over hun ideeën, gevoelens, gebruiken en gedragingen ontstaat er een persoonlijk portret van een plek. Op een intuïtieve en precieze manier legt ze de landschappen vast in vrijwel stilstaande, fotografische filmbeelden. Van Duppen ziet haar werk als een beeldregistratie van een tijdsperiode.

Bogomir Doringer

Bogomir Doringer is kunstenaar en curator. Hij studeerde sociologie in Belgrado, behaalde zijn bachelor aan de Gerrit Rietveld Academie en zijn master aan de Nederlandse Filmacademie. Hij is nu bezig met zijn PhD Artistic Research aan de Universität für angewandte Kunst Wien; in zijn onderzoeksproject ‘I Dance Alone’ staat de collectieve en individuele dynamiek van de hedendaagse clubcultuur centraal. Onlangs organiseerde hij het programma Body in Revolt voor ADE Playground, in samenwerking met ICK. In 2019 stelt hij de tentoonstelling Dance of Urgency samen, waarin hij dance voorstelt als motor voor sociaal-politieke veranderingen. Zijn ideeën zijn ook vertaald in het Rave Diplomacy-programma van de Stadt Nach Acht-conferentie in Berlijn.

I AM ANGRY AND I AM GONNA TELL YOU

Veel belangrijke gebeurtenissen vinden tegenwoordig in het digitale domein plaats, zelfs oorlogen worden online of met drones uitgevochten. Desondanks blijft de fysieke aanwezigheid van mensen van essentieel belang voor effectief protest. In I Am Angry and I’m Gonna Tell You wordt een aantal recente protestacties onder de loep genomen en vertaald naar speelse en interactieve datavisualisaties. Zodoende wordt de kracht en dynamiek van dit collectieve lichaam belicht: wat beweegt grote groepen mensen om samen voor verandering te strijden? De tool kan ook gebruikt worden om toekomstige protesten meetbaar te maken.

Vera van de Seyp

Vera van de Seyp is ontwerper en creative coder. Momenteel rondt ze haar masteropleiding Media Technology aan de Universiteit Leiden af. In haar werk onderzoekt zij nieuwe technologieën, digitale hulpmiddelen en onontgonnen mediagebieden waarvan de grenzen nog gedefinieerd moeten worden. Haar ontwerpproces is door onderzoek gedreven en komt tot stand in samenwerking met professionals uit andere domeinen. Haar projecten variëren van speelse websites tot data-gebaseerde installaties, van voortdurend veranderende lettertypen tot kritische browserextensies, van een lege plattegrond tot een tool die nieuwe nationale vlaggen genereert.

Sjoerd ter Borg

Sjoerd ter Borg is ontwerper. Hij studeerde Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en volgde een master aan het Sandberg Instituut. In zijn praktijk reflecteert hij op het verleden, heden en de toekomst van steden. Door middel van vormgeving, technologie en fictie legt hij ogenschijnlijk verborgen lagen in het stedelijk weefsel bloot en maakt hij vergeten geschiedenissen, maatschappelijke ontwikkelingen of alternatieve werkelijkheden zichtbaar. In zijn design research project ‘Aesthetics of Exclusion’ onderzoekt hij hoe computer vision software en machine learning gebruikt kunnen worden om stadsveranderingen zoals gentrificatie te herkennen aan de hand van Street View-archieven.

Welcome to Paradise

Wat als je niet meer zou vliegen, maar alle tot nu toe gecreëerde vakantiekiekjes op Instagram zou gebruiken om virtueel te reizen? Welcome to Paradise gebruikt andermans foto’s om jou naar je droombestemming te brengen! Welke plek dat wordt kun je zelf beïnvloeden. Jouw eigen foto’s, de landen die je eerder bezocht hebt, vliegreizen uit het verleden en persoonlijke data bepalen met welke foto je dit gloednieuwe Instagram-museum verlaat. Welcome to Paradise biedt de ideale manier om een authentieke hidden treasure te ontdekken. Mind your step…

Cyril Snijders

Cyril Snijders schreef op zijn dertiende een uitgebreid opstel over zijn toekomstige leven als hardcore Greenpeace-activist. Actievoerder werd hij uiteindelijk niet, wel schrijvend journalist en wereldverbeteraar. Na werk voor landelijke kranten kwam hij terecht in de online journalistiek. Via de NOS en BNNVARA belandde hij bij KRO-NCRV, waar hij sinds drie jaar online conceptontwikkelaar is. Hij creëerde daar onder meer het VR-project De Verwarde Man, een aantal 360°-producties, een interactief kinderverhaal voor smart speakers en een chatbot voor Eva Jinek.

Over de masterclass

Sandberg@Mediapark is de masterclass voor mediamakers die hun grenzen willen verkennen; doel is om nieuwe vormen van vertellen te ontwikkelen.
De masterclass wordt georganiseerd door het Sandberg Instituut, de masteropleiding van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Elke editie krijgt een ander, actueel thema. Acht antidisciplinaire teams van o.a. programmamakers, ontwerpers, journalisten, data-analisten en nieuwe media kunstenaars werken gedurende zes maanden intensief samen aan concepten voor nieuwe mediatoepassingen, aan de hand van een door henzelf geformuleerde onderzoeksvraag. Zij worden daarbij gevoed door inspirerende sprekers uit binnen- en buitenland. De innovatieve projecten die hieruit voortkomen, presenteren zij op 21 juni.

 

ORGANISATIE

De masterclass is de opvolger van Sandberg@Mediafonds. Dit succesvolle innovatielab werd tot 2015 door het Sandberg Instituut en het Mediafonds georganiseerd. Hieraan kwam een einde toen het Mediafonds zijn activiteiten moest staken. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Sandberg Instituut hebben vervolgens de handen ineengeslagen om de masterclass in vergelijkbare vorm voort te zetten. Samen maken zij zich sterk voor talentontwikkeling en innovatie.
Het traject wordt georganiseerd in nauwe samenwerking met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, VPRO en NTR. Deze partijen zijn vertegenwoordigd in de redactieraad van de masterclass en betrokken bij selectie van de deelnemers. Het Stimuleringsfonds biedt de deelnemers een vergoeding. Daarnaast wordt samengewerkt met enkele andere partnerorganisaties uit cultuur en media.

Partners

Gerealiseerde projecten

Eefje Blankevoort + Arnold van Bruggen + Rogier Klomp

Propaganda by the People

propagandabythepeople.eu
2015

In het huidige Europa hebben natiestaten meer aantrekkingskracht dan de overkoepelende Europese Unie; het verhaal van ‘voorspoed door vrede en stabiliteit’ klinkt na 70 jaar vrede tussen de landen niet meer urgent. Propaganda by the People is een zoektocht naar nieuwe verhalen en een nieuwe beeldtaal: de ultieme propaganda voor Europa. Via een speciale tool worden Europese burgers in staat gesteld hun eigen verhaal te vertellen. Al deze verhalen worden als beeld en animatie verzameld op de eigen website en samengebracht in de allereerste Europese crowdsourced propagandafilm.

Froukje Tan + Leanne Wijnsma

The Smell of Data

smellofdata.com
2014

Ons reukvermogen heeft ons van meet af aan geholpen te overleven. Maar sinds het jagen en verzamelen vooral online is gaan plaatsvinden, kan onze neus ons niet langer waarschuwen voor de gevaren die op de loer liggen in de digitale wildernis. Met behulp van een geurdispenser en een uniek parfum, functioneert The Smell of Data als waarschuwingsmechanisme dat ons op instinctieve wijze bewust laat worden van de kwetsbaarheid van onze eigen data.

Thomas Blom + Tijl Akkermans

We Are Data

wearedata.nl
2014

We zijn data geworden. Elke beweging, elke handeling, elke keuze kan persoonlijke en privacygevoelige informatie genereren. Door technische innovaties is men steeds beter in staat om deze data te meten en te gebruiken. In een installatie, die op verschillende plekken en evenementen inzetbaar is, laat We Are Data je ervaren wat het betekent om heel persoonlijke gegevens af te staan en welke waarde je privacy vertegenwoordigt.

 

Andreas Schöfl + Rob Meerman + Esther Wouda

Quoter

www.quotr.nl
2013

Quoter is een quiz voor smartphones, waarbij verschillende spelers elkaar testen op basis van actuele, verrassende quotes uit het nieuws: ‘wie zei wat… en waarom?’. Het doel is niet om zo snel mogelijk te spelen, maar juist om de verdieping op te zoeken. Doordat de nieuwsgierigheid naar het nieuws áchter de catch phrase geprikkeld wordt – en spelers direct doorgelinkt worden naar de nieuwsbron – blijft het nieuws beter hangen.

Alexander Zeh + Dagan Cohen

SAAM

miraclethings.nl
2013

SAAM is een applicatie die de mogelijkheid biedt de uitzending van een tv-programma en de bijbehorende twitter-discussie gelijktijdig op één scherm te volgen. Traditionele media en de feedback via sociale media worden geïntegreerd op één online kanaal met een split-screen interface

Joris Hoebe + Tim Murck + Mickey van Zeijl

Swartzshield

2013

Interactieve browser game over Aaron Swartz, Bradley Manning, Edward Snowden en andere voorvechters van een vrij en onafhankelijk internet en privacy. In de game wordt de speler getraind om hacker te worden. De speler wordt via de browser meegenomen in een spannende wereld van hacken, piraterij, privacy, corruptie, geheime diensten en overheden. Het verhaal combineert fictie, non-fictie en game-mechanics in een transmediaal avontuur over de vrijheid van internet.

Leonie van Noort + Eelco Wagenaar

Play Mantelzorg

www.playmantelzorg.nl
2013

Play Mantelzorg laat zien wat mantelzorgen betekent in het leven van alledag. Het is een video-site voor en door mantelzorgers, die hen in staat stelt hun verhalen over het voetlicht te brengen. De site biedt filmpjes van één minuut die door mantelzorgers zijn gemaakt met behulp van de Play Mantelzorg-app. Gaandeweg ontstaan er clusters van filmpjes rond bepaalde thema’s, verrijkt met de reacties van andere mantelzorgers en bezoekers.

Jaap van Heusden + Ruben Pater

Behind the Blue Screen

decorrespondent.nl
2013

In landen waar de vrijheid van meningsuiting onder druk staat, is de veiligheid van bronnen en journalisten moeilijk te garanderen. Hoe krijg je de verhalen uit dergelijke landen dan toch verteld? Behind the Blue Screen is ontwikkeld om dit mogelijk te maken. De video-app bedekt het gezicht van een verteller die anoniem wil blijven met een digitaal blauw masker. De toepassing resulteerde in een reeks videoverhalen op De Correspondent, waarin Iraniërs vrijuit over hun land vertellen.

Erik van Gameren + Laurens Vreekamp

IMMRS

2013

Immrs gidst je door het nieuws. De toepassing biedt gebruikers een op maat samengesteld nieuwsdossier met relevante artikelen uit verschillende bronnen. De dossiers worden samengesteld door een kundige redactie en zelf ontwikkelde slimme software. Zo worden mooie overzichtsartikelen gecombineerd met een grondige analyse of een prikkelende opinie. Altijd met een antwoord. Begin 2015 is een pilot uitgevoerd.

Juha van 't Zelfde + Maurits de Bruyn

Shippr

shippr.tumblr.com
2012

De scheepvaart speelt een cruciale rol in de wereldeconomie: ongeveer 90% van de wereldhandel gaat over zee. Shippr is een datajournalistiek onderzoek met als doel een openbare, publiek toegankelijke datastore te maken voor maritieme data, met informatie over de locatiegegevens van schepen, de lading, herkomst, reders, bestemming, en omstandigheden als weer, milieu en terrorisme. Deze informatie kan benut worden voor traditionele journalistiek, zoals datavisualisaties in de krant, maar ook voor scheepvaartmanagement-games of een Foursquare voor schepen.

Femke Herregraven

Taxodus

www.taxodus.net
2012

Geldstromen zoeken de weg van de minste weerstand: ongeveer 50 procent van de wereldhandel stroomt door belastingparadijzen en 83 van de honderd grootste multinationals zijn in Nederland gevestigd vanwege fiscale redenen. Taxodus is een ‘serious game’ waarin de omvang en impact van dit systeem in kaart wordt gebracht. Het gratis onlinespel, waarbij spelers gebruik moeten maken van internationale belastingconstructies om zo min mogelijk belasting te betalen, werd geïntroduceerd in samenhang met het VPRO-programma Tegenlicht over tax free havens.

Shuchen Tan + Rogier Klomp

Big data: de Shell search

www.vpro.nl
2012

Documentaire over de geheime onderhandelingen tussen Royal Dutch Shell en de politiek. Het betreft een precair project in Iran. Gesteund door de Nederlandse overheid zoekt Shell de grenzen op van de internationale wetgeving. De documentaire is een voorbeeld van data-driven journalistiek waar grote hoeveelheden data worden ingezet als bron voor storytelling en analyse. Door middel van animaties wordt complexe informatie begrijpelijk gemaakt voor een groot publiek.

Vinca Kruk + Daniel van der Velden + Jonas Staal

0. (nulpunt)

2012

0. – spreek uit: Nulpunt – is een ontwerp voor een online platform waarmee overheidsinformatie digitaal toegankelijk en bruikbaar gemaakt kan worden. Het idee is een reactie op voornemens om de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) te herzien, waardoor het voor burgers juist moeilijker zou worden informatie op te vragen aangaande kwesties van gemeenschappelijk belang. Het platform is een kruising tussen WikiLeaks (toegang tot het permanente, maar geforceerde ‘lek’) en sociale media (de ‘lekken’ kunnen becommentarieerd worden en gedeeld met andere gebruikers).

Valérie Schuit + Coralie Vogelaar

Peilen doe je zo

2012

Visueel onderzoek naar de zin en onzin van peilingen en opinieonderzoek. Het project analyseert hoe het zit met de representativiteit, de self fulfilling en self denying prophecies, de steekproefgrootte, de cognitieve vertekening, het effect van zelfselectie, het niveau van generalisaties en de betekenis van mixed-mode onderzoek. Met een eigen panel en volledig transparante werkwijze, biedt Bureau Peilendoejezo een alternatieve benadering voor het reguliere opinieonderzoek.
– Gerealiseerd door Coralie Vogelaar

Hermen Maat + Karen Lancel + Matthijs ten Berge

Saving Face

2011

Bij het vaststellen van onze identiteit en die van de ander, nemen ‘genetwerkte’ surveillance en identificatietechnologieën de rol van onze zintuigen over. De smartphone app Saving Face brengt de ontmoeting met de ander via zintuiglijke aanraking terug in het digitale en publieke domein. Je gezicht dient daarbij als palet: door het aan te raken en te strelen kun je ‘schilderen’ op zogenaamde Urban Screens. Hierdoor ontstaat een nieuwe, niet-traceerbare, samengestelde identiteit, van alle gezichten van deelnemers aan Saving Face wereldwijd.

Ruben Abels + Monique Nolte

Me Machine

2011

In Me Machine gaan twee jongeren de uitdaging aan zich op Lowlands 2012 gedurende 72 uur realtime te laten volgen. Al hun persoonlijke gegevens zoals lichaamstemperatuur, hartslag en gedrag, evenals de foto’s en tweets die ze versturen, worden door middel van een met sensoren en videocamera uitgerust pak geregistreerd. De twee zijn live te volgen; via social media kunnen anderen reageren op hun gedrag en de dataregistraties. – Gerealiseerd door Monique Nolte

Ties Schenk + Myrthe Veeneman + Marjolein Vermeulen

Play@HOI

2011

E-cultuurproject dat gerelateerd is aan de televisieserie Hoe overleef ik, die weer gebaseerd is op de gelijknamige boekenreeks van Francine Oomen. In een interactieve omgeving worden kinderen ertoe aangezet om op een creatieve manier om te gaan met de puberproblemen die de twaalfjarige Rosa in de serie tegenkomt.

André Freyssen + Sander Veenhof

Meet Your Stranger

www.meetyourstranger.com
2011

Waar we ook zijn, met de smartphone van tegenwoordig onderhouden we contact met heel de wereld via e-mail, sms of Facebook. Iemand rechtstreeks aanspreken, is tegenwoordig bijna not done. Meet Your Stranger is een app waarmee onbekenden elkaar kunnen ontmoeten door samen te participeren in een interactief theaterstuk. Je checkt in, kiest een personage en ontmoet vervolgens je tegenspeler via een geheim teken in de openbare ruimte. De scène speel je al improviserend, met je smartphone als souffleur.

Joris Maltha + Daniel Gross + Marije Meerman

Money & Speed: Inside the Black Box

www.vpro.nl
2010

Wat gebeurde er toen op 6 mei 2010 de Amerikaanse financiële markten om niet direct aanwijsbare redenen en met ongekende snelheid instortten, om vervolgens na 20 minuten tot het oude niveau terug te keren? Deze allereerste TouchDoc (ooit) laat zien wat de samensmelting van het televisie- en computerscherm kan brengen. Het project resulteerde in een waargebeurde thriller die ons meeneemt naar het hart van onze geautomatiseerde financiële wereld. De bijbehorende app biedt de mogelijkheid om zelf financiële data en achtergrondinformatie te verkennen en onderzoeken.

Floris Douma + Victor Vroegindeweij

De Cirkel

2010

De Cirkel is een door de kijker bestuurbare online interviewserie. Tien mensen vertellen zittend in een kring hun verhaal. In het midden staat een 360-graden camera, bediend door de kijker. De kijker kan op een persoon klikken waarna die zich tot de kijker richt. De verhalen zijn verrijkt met een optionele commentaarlaag, bestaande uit statistieken of aanvullende citaten. De Cirkel-verhalen hebben een maatschappelijk thema en tussen de verhalen zijn dwarsverbanden te leggen. Die verbanden zijn de basis voor de inhoudelijke navigatie; de kijker kan dus naar eigen inzicht en naar eigen interesse doorklikken.

Bregtje van der Haak + Richard Vijgen

Atlas of Pentecostalism

www.atlasofpentecostalism.net
2010

De Pinksterbeweging is de snelst groeiende religieuze beweging ter wereld. Middels global crowdsourcing, big data, film, interviews en academisch onderzoek is deze beweging en haar explosieve groei in kaart gebracht. Dit heeft geresulteerd in een dynamische database, een boek dat real-time informatie bevat en een split-screen film.

Bert Kommerij + Niels Schrader

iYou

www.iyou.nu
2010

Op smartphones wordt allerlei data vastgelegd die een beeld kunnen geven van het (media) gedrag van de gebruiker. iYou is een applicatie die deze data filtert, in kaart brengt en visualiseert. De gebruiker ontvangt zo feedback op het eigen communicatiegedrag. Met dit project beogen de makers bij te dragen aan de discussie over mediawijsheid.

Corinne van Egeraat + Esther Polak + Ivar van Bekkum

GPS film / Story engine

www.polakvanbekkum.com
2010

GPS (Global Positioning System) is niet alleen een heel handig middel om de weg te vinden, maar schept ook mogelijkheden tot nieuwe visualisaties en manieren van verhalen vertellen. Het project onderzoekt de cinematografische kracht van GPS en brengt GPS-routes tot leven in een 3D-animatie, als waren zij personages in een film. Dit stelt de toeschouwer in staat zich met deze routes te identificeren. Door de bijzondere rol van ruimte en tijd kunnen de ‘personages’ gevolgd worden, een verhaal vertellen, elkaar ontmoeten of juist ontlopen in een ruimtelijke setting. En die setting is, verrassend genoeg, Google Earth.

ceci un rêve